🔴⚪️ Waarom de jaren '90 rockten (= gelogen!)

1. + 1 = 3?

Maar ik begin met Bandcamp, met de officiële aankondiging van afgelopen woensdag. Los van de nieuwswaardige inhoud, smul ik van de zorgvuldige formulering van zo'n belangrijk statement. Elk woord is op een goudschaaltje gewogen, elke zin is door 21 betrokkenen minstens 54 keer gelezen en herschreven.

Eerst en vooral moeten bestaande gebruikers overtuigend worden gerustgesteld (een boodschap die meestal neerkomt op "Nee, er verandert echt niks!"), daarna moeten zo vrijblijvend mogelijk de gigantische voordelen en kansen worden geschetst die de nieuwe samenwerking biedt en dus waarom Bandcamp niet anders kon dan deze stap zetten. Die laatste boodschap komt in feite neer op "Alles wordt beter kan veranderen de komende periode..." En tussendoor moeten aandeelhouders en investeerders blij gehouden of gemaakt worden.

Kortom, zo'n statement is een evenwichtsoefening van hoog niveau, een klein professioneel PR-'kunstwerk', en dit is een fraaie:

"I’m excited to announce that Bandcamp is joining Epic Games, who you may know as the makers of Fortnite and Unreal Engine, and champions for a fair and open Internet. Bandcamp will keep operating as a standalone marketplace and music community, and I will continue to lead our team." – Ethan Diamond, Bandcamp co-founder and CEO

Daarna barst de mediastorm los onder gebruikers en fans, m.n. op social media, waarbij de reacties op dit soort overnames meestal niet onverdeeld positief zijn. De strekking: een grote investeerder of techgigant neemt een geliefde en groeiende underdog over, dat kan slechts uitlopen op een teleurstelling. Eerst wordt de hut opgepompt en uitgemolken, daarna verkwanseld of geïntegreerd in het moederbedrijf, waarna er na 2-3 jaar weinig over is van dat sympathieke bedrijf met die mooie ambities, zonnige toekomst, soepele UI en enthousiaste gebruikers. Doodzonde.

Volgende fase: de analyses. Deskundigen en deskundologen strijden erom wie binnen de kortst mogelijke tijd het best de impact en gevolgen van de overname samenvat en duidt. De meeste clicks leveren stukken vol boude beweringen en stevige koppen op, de meeste waardering stukken die kort, krachtig en ook begrijpelijk voor niet-ingevoerden de gevolgen schetsen of zichzelf aan een geloofwaardige toekomstvoorspelling wagen.

Ik heb geprobeerd enkele artikelen en analyses uit die laatste categorie onder elkaar te zetten, juist omdat ik zo'n fan ben van Bandcamp. Het platform heeft de afgelopen 14 jaar muzikanten die veel zelf kunnen en willen doen geholpen en serieus inkomsten voor ze gegenereerd, voor hun muziek, zowel fysiek als digitaal, merchandise, tickets, video(-streams) en andere content. Niet alle analyses zijn louter positief, maar dit zijn de drie beste die ik tegenkwam:

There’s not much else to glean from the corporatespeak there, but the headline should be appealing – especially given the trust Bandcamp has earned. As Bandcamp puts it:

"[We] not only wanted to see Bandcamp continue, but also wanted to provide the resources to bring a lot more benefit to the artists, labels, and fans who use the site. Epic ticks all those boxes. We share a vision of building the most open, artist-friendly ecosystem in the world, and together we’ll be able to create even more opportunities for artists to be compensated fairly for their work." (via Anthony)

Indie musicians have grown to trust and rely on Bandcamp — but what happens now? Bandcamp is now part of a video game company. If its new owners have to choose between improving the music ecosystem or creating a better zombie-killing experience for gamers, which will it choose? I hope it doesn’t come down to that, but the lessons of mergers and acquisitions are clear. (ook deze link kwam via Anthony)

Epic is thinking much bigger and, perhaps, even thinking of the creator economy gold rush as little more than an interim step. Epic has its eye on consumers themselves. Just as TikTok and Instagram turned consumers at scale into video creators, so Epic could make them music creators at scale. [...] Epic might be the one to make it happen. 

Mijn 2 cent? Vooropgesteld: ik ben geen investeerder, geen ondernemer, geen IT-er en geen techgigant. Iets in mij vreest dat gebeurt wat ik schets: dat al het mooie van Bandcamp onder verkeerde omstandigheden verdwijnt, minder goed wordt of minder aandacht krijgt omdat Epic andere prioriteiten heeft of krijgt. Muzikanten zijn dan een serieus alternatief voor of aanvulling op hun streaminginkomsten via bestaande platforms kwijt. Platforms die minder doorbetalen dan de ± 90% die Bandcamp schuift.

Maar de optimist in mij ziet ook iets anders: gaming is een gigantische markt, groter dan muziek én film. Wij muziekliefhebbers vergeten dat wel eens... In muziek zijn Universal, Warner en Sony de grote spelers, in streaming Spotify, Apple en Google (YouTube). Bandcamp heeft als hele kleine muziekspeler, die al deze partijen vaak tandenknarsend voor moet laten gaan, een hele grote speler in een andere markt aan zich gebonden. Niet Apple, niet Universal, niet Spotify. Bandcamp speelt ineens een heel andere game (pun intended), met gigantische mogelijkheden en een gigantisch bereik. Bandcamp en Epic verplaatsen het spel.

Jonge mensen horen nieuwe (en oude!) muziek niet op de radio of bij good ol' Matthijs op zaterdagavond, maar op TikTok, in de feesttent, de nieuwe FIFA of het nieuwe seizoen van Sex Education. Het is niet voor niets dat het laatste album van The Weeknd klinkt als één van de bijna 20 retecoole GTA V radiostations (check die classic 7CD-box). Dáár zitten de kids, niet bij Q, 3FM of 538. Met Epic kan Bandcamp onbekende artiesten ineens dezelfde toegang, het bereik en de impact bieden als Travis Scott. Epic is ook meester in (micro-)betalingen voor digitale content: miljoenen worden verdiend met nieuwe skins en het beste zwaard ⚔️ voor Fortnite-spelers. Kortom, hier zijn samenwerkingen, ideeën en synergie te verzinnen die er eerder niet was en waarover Lucian Grainge zich afgelopen week echt wel even achter de oren krabte. We gaan het zien...

Deze column van een maand geleden is daarom zo gek nog niet:

Make no mistake, the worlds of music, video games, AV and the blockchain are becoming irreversibly entwined with the separate threads ever harder to define.

2. Lekker lezen

Sinds het Kerstreces is deze categorie links er in de Nielsbrief bekaaid vanaf gekomen: mooie artikelen en reportages, over verschillende onderwerpen, achtergrondverhalen zonder directe actuele aanleiding. Dat maken we deze editie een beetje goed.

Ik ben van 1971, muzikaal dus gevormd in de verschrikkelijke jaren '80 en pas smaak gekregen in de nog ergere jaren '90. Ik overdrijf, maar ondanks dat genoemde decennia bepalend zijn voor mijn muzikale ontwikkeling, ben ik doorgaans niet mild over met name de jaren '90. De jaren waarin ik het Oasis-logo op mijn borst wilde tatoeëren en Morrissey God was (die laatste is inmiddels van zijn sokkel gevallen, de muziek blijft). Het meeste uit Seattle en de hitparade kon me toen ook al gestolen worden, maar gek genoeg ben ik met de jaren eerder slechter dan beter gaan denken over de bepalende muziek uit mijn studententijd. Raar. Des te leuker dat Joris gisteren dit heerlijke stuk deelde, waardoor ik heel even dacht voelde dat het allemaal zo gek nog niet was toen. Heel even.

It was the opposite of right now, when everything drags on forever. [...] Around the early 2000s you had the Sopranos and other long-form TV programming emerge, shows which could genuinely be considered art. Recently there’s a new Soprano’s show based on Tony Soprano’s early life, The Many Saints of Newark. If they announced that next month the Muppets were doing a Soprano’s variant, I wouldn’t be surprised. As I said, everything goes on forever these days, sprawling out into seasons of episodes and spawning relentless new iterations. Kurt knew how to make an exit.

Nee, dan de jaren '70! Een beter, afwisselender muzikaal decennium is er niet, punt uit. In elk genre verschenen de beste songs en (debuut-)albums.

Ik denk dat naast Prince alleen Bruce Springsteen (is al een twijfelgeval...), Radiohead, Kanye West en Stevie Wonder erin slaagden 4 albums op rij briljant te zijn. Of vergeet ik iemand? Laat het me weten met een 👍🏼- of 👎🏼-reply onderaan deze nieuwsbrief. Stevie in elk geval, dus deze longread die Bart tipte over de synths en machines die de man op zijn beste albums gebruikt las ik met groot genoegen:

The pop icon’s technological breakthroughs have reverberated across music for the last 50 years. [...] To create the famous wah riff that opens “Superstition,” from 1972’s Talking Book, Wonder hooked a wah pedal to his clavinet keyboard, which no one had ever done before. The tone he generated, thick enough to stand a spoon up in, is generally considered to have helped invent funk, but it also spurred on a decade’s worth of musical innovations.

We hadden het er in De Machine al over (toen spraken we met de man die ze alle 100 in de kast heeft staan), maar hier kun je nog een keer lezen hoe het zo is gekomen, rechtstreeks uit de monden van de makers. Smullen:

“Zomba had zo gruwelijk veel hits dat je niet om ze heen kon”, stelt Dennis van Tetering, destijds werkzaam bij Zomba. Het zaadje voor Hitzone wordt geplant wanneer managing director Bert Meijer van Zomba in gesprek raakt met Roy Teysse, voormalig MD van Universal. “Het initiatief kwam van Bert, vanuit de frustratie dat Zomba uitgegroeid was tot een echte hitmachine, maar we geen gelijkwaardige partner waren met compilatiealbums”, zegt Florent Luyckx terugkijkend op de cd-markt van de jaren 90.

3. Lekker lijstje (lekker ruziën)

De boomers en Top 2000-luisteraars buitelden op onze Facebook weer over elkaar heen ("Waar is De Dijk? En Bram Vermeulen?!", "Dit kan ik toch niet serieus nemen!"), een teken dat we iets goed gedaan hebben met dit lijstje dat de meningen op een goede manier splijt:

‘Mooi’ van Maarten van Roozendaal is vandaag door collega-muzikanten uitverkozen tot het allermooiste Nederlandstalige liedje ooit geschreven. VPRO 3voor12 deed een rondvraag bij vijftig Nederlandstalige muzikanten, die werden gevraagd naar de mooiste nummers in de eigen taal. Het is de aftrap van de Maand van het Nederlandstalige Lied op 3voor12.

4. Nog even over geld

Uiteindelijk zijn het niet de muzikanten die het geld verdienen in de muziek. Tenminste, dat is al jaren de klacht. Maar wie dan wel? Zijn het labels? Of online platforms? De podia? Of misschien toch muzikanten, maar alleen de meest succesvolle? Een korte analyse vanuit de economische theorie.

Dit was het weer voor deze week. Een propvolle editie, "alleen maar goed spul" zou mijn moeder zeggen. Geniet ervan, tot de volgende!

Groet,

Niels

P.S. Collega Atze sprak in EKKO met de kersverse staatssecretaris van Cultuur, over 1G, wat te verwachten van de laatste (?) versoepelingen volgende week en over nachtcultuur. Verfrissend om eindelijk iemand in Den Haag te horen die merkbaar wel 'ns eerder in een poppodium is geweest of op een festival heeft gestaan! Luister hier.